Αποφασίσαμε να επισκεφτούμε μια από τις δώδεκα αρχαίες πόλεις της Αττικής, ένα κρύο και μουντό κυριακάτικο πρωινό του χειμώνα.
Η Βραυρώνα που πήρε το όνομά της από τον μυθικό ήρωα Βραυρώνα, βρίσκεται στη νότια ακτή του νομού Αττικής, 40 χιλιόμετρα από την Αθήνα και πολύ κοντά στον αερολιμένα Ελευθέριος Βενιζέλος.
Πρόκειται για μια πανέμορφη τοποθεσία η οποία διασχίζεται από τον ποταμό Εράσινο, τα νερά του οποίου χρησιμοποιούνται για την ύδρευση την καλλιεργειών της περιοχής και στην συνέχεια χύνεται στην θάλασσα. Ο ποταμός στο πέρασμά του δημιουργεί μια αγροτική υγρή περιοχή με έλη και πηγές που αποτελούν ιδανικό υδροβιότοπο για τα μεταναστευτικά πουλιά. Η Βραυρώνα αποτελεί έναν από τους πλέον σημαντικούς εναπομείναντες υγρότοπους της Αττικής που έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα Natura 2000.
Γνωρίζοντας ήδη αρκετά πράγματα αποφασίσαμε να περιηγηθούμε στη γύρω περιοχή απολαμβάνοντας την ασυνήθιστη ομορφιά του τοπίου, όσο μας επέτρεπαν οι καιρικές συνθήκες.
Πρώτη μας στάση ο ξακουστός αρχαιολογικός χώρος όπου βρίσκεται το Ιερό της Αρτέμιδας. Η θεά της άγριας φύσης και ζωής, η Άρτεμις, τιμήθηκε ιδιαίτερα από αρχαιοτάτων χρόνων. Τα σπάνια και πλούσια αρχαιολογικά ευρήματα φυλάσσονται στο Μουσείο της Βραυρώνας που βρίσκεται πολύ κοντά στις εκβολές του ποταμού. Ο χώρος του Μουσείου ήταν πολύ καθαρός και προσεγμένος σε αντίθεση με κάποια κομμάτια του υγρότοπου, όπου το θέαμα ήταν πραγματικά απογοητευτικό.
Ακριβώς εκεί που ήταν αναρτημένες πινακίδες που ενημέρωναν το κοινό για την οικολογική αξία της περιοχής και υπήρχαν χάρτες με τα μονοπάτια, δίπλα στους μπλε και πράσινους κάδους, υπήρχαν πεταμένα όχι μόνο μπάζα αλλά και πολλά σκουπίδια που υποβάθμιζαν την αξία την περιοχής.
Ο δυνατός αέρας που φυσούσε δεν μας επέτρεψε να περιηγηθούμε περπατώντας σε μεγάλη απόσταση και για να μην διαταράξουμε το τοπίο κάναμε μια σύντομη βόλτα στην γύρω περιοχή. Στον όρμο είχαν δημιουργηθεί αβαθείς λιμνούλες με λάσπη που έκανε το περπάτημα γλιστερό και επικίνδυνο. Μόνο κάποια σκόρπια κελαηδήματα ωδικών πουλιών όπως φλώροι, σπίνοι, κοτσύφια και κοκκινολαίμηδες έδιναν μια χαρούμενη νότα.
Αραιά και πού ακούγονταν το μελωδικό κελάηδημα ενός αηδονιού, ενώ το έμπειρο μάτι του παρατηρητή μπορούσε να διακρίνει στα δέντρα και τα φυλλώματα, καλόγερους και μαυροτσιροβάκους.
Στον γυρισμό παρατηρήσαμε με λύπη μια πινακίδα που απαγόρευε το κυνήγι πυροβολημένη και δεκάδες κάλυκες από φυσίγγια πεσμένα γύρω.
Ανεβαίνοντας σε κάποιο κοντινό λοφάκι για να απολαύσουμε τη θέα από ψηλά, παρατηρήσαμε τα υγρά λιβάδια με τα βούρλα, τους καλαμιώνες και τους θαμνώνες με τα αλμυρίκια στα οποία φιλοξενούνται γύρω στα 175 είδη πουλιών, 40 εκ των οποίων είναι σπάνια και προστατευμένα όπως γερακίνες και βραχοκιρκίνεζα. Κάποιες αλκυόνες πετάριζαν πάνω από τις λιμνούλες ενώ κάποιες σιταρήθρες και σουσουράδες σουλατσάριζαν αμέριμνες στα γύρω χωράφια. Στην τυπική μεσογειακή βλάστηση από πουρνάρια, σχίνα, θυμάρι και άλλα φυτά έβρισκαν καταφύγιο όχι μόνο πουλιά αλλά και κάποια σπάνια είδη θηλαστικών και αμφιβίων. Στους κοντινούς λόφους παρατηρήσαμε συστάδες από πεύκα και ελαιόδεντρα, ενώ την πεδιάδα καλύπτουν συκιές, φιστικιές, αμπέλια και οπωροκηπευτικά. Σμήνη από ψαρόνια εκτελούσαν περίτεχνες πτήσεις και κέρδιζαν τις ματιές μας.
Το λιτό και μοναδικό αυτό τοπίο χρίζει άμεσης ανάπλασης προκειμένου η περιοχή να αναβαθμιστεί και να αποτελέσει έναν πόλο έλξης για τους επισκέπτες. Πρωταρχικός στόχος της ΕΟΕ που έχει αναλάβει το δύσκολο αυτό έργο, είναι η προστασία του περιβάλλοντος και η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς μας. Έτσι πολύ συχνά και με την βοήθεια εθελοντών και σχολείων από την γύρω περιοχή, αλλά και οργανώσεων όπως η ΑΝΙΜΑ και η wwf, επιτελείται εθελοντικός καθαρισμός του υγρότοπου από τα μπάζα και τα σκουπίδια.
Επιπλέον η περιοχή σηματοδοτείται με ενημερωτικές πινακίδες για την προβολή του υγρότοπου και διενεργούνται πρότυπα προγράμματα Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για την ευαισθητοποίηση του κοινού. Τα προγράμματα ανάπλασης υλοποιούνται και με την συνεργασία της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος».
Πολύ συχνά στα πλαίσια δραστηριοτήτων ο συγκεκριμένος βιότοπος χρησιμοποιείται για την απελευθέρωση πουλιών και προστατευμένων ειδών από τη ΑΝΙΜΑ.
Ελπίζουμε ότι σύντομα θα αποκατασταθεί η εικόνα του υγρότοπου προκειμένου να αναδειχτεί η αξία του και να αποτελέσει έναν ζωντανό πόλο έλξης για τους περιηγητές και τους επισκέπτες της περιοχής.
Γεωργία Νικητέα, EcoView.gr