Η 2 Φεβρουαρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα για την εθνική μας κληρονομιά που γιορτάζεται από το 1971 που υπογράφθηκε μια διεθνής σύμβαση, που είναι γνωστή ως Σύμβαση Ραμσάρ. Στόχος αυτής της σύμβασης είναι η διατήρηση και η προστασία των υγροτόπων και ιδιαίτερα αυτών με διεθνή σημασία σαν περιοχή διαβίωσης υδρόβιων και παρυδάτιων πουλιών.
Ακούγοντας την λέξη υγρότοπος, έρχεται στο μυαλό μας η εικόνα ενός υποβαθμισμένου, άχρηστου ή επικίνδυνου κομματιού γης, γεμάτη βάλτους και κουνούπια. Ευτυχώς αυτές οι προκαταλήψεις ανήκουν στο παρελθόν, μιας και οι διεθνείς επιστημονικές έρευνες απέδειξαν ότι πρόκειται για ένα οικοσύστημα ζωτικής σημασίας για τον άνθρωπο αλλά και την φυσική ισορροπία.
Σύμφωνα με διεθνείς ορισμούς υγρότοποι “είναι οι ελώδης περιοχές, βάλτοι, υγροί τυρφώνες φυσικοί ή τεχνητοί, μόνιμοι ή πρόσκαιροι, με στάσιμο ή τρεχούμενο, γλυκό, υφάλμυρο ή αλμυρό νερό καθώς και θαλασσινές περιοχές με βάθος που δεν ξεπερνάει τα 6 μέτρα”.
Η Ελλάδα κατοχύρωσε 11 υγρότοπους, τους οποίους ανάλαβε να τους προστατεύει και να τους διαχειρίζεται με αποτελεσματικό τρόπο. Στους υγρότοπους ανήκουν έλη, λίμνες, λιμνοθάλασσες, δέλτα και εκβολές ποταμών, πηγές, ποτάμια, τεχνητές λίμνες που οι σπουδαιότεροι από αυτούς είναι: το δέλτα του Έβρου, το δέλτα του Λούρου και του Άραχθου (Αμβρακικός κόλπος), οι λιμνοθάλασσες Μεσολογγίου – Αιτωλικού, Δέλτα Αχελώου, Εύηνου, το δέλτα του Νέστου, η λίμνη Κερκίνη, Βιστωνίδα και Ισμαρίδα, η Λίμνη Κορώνεια και Βόλβη, οι λίμνες Μικρή και Μεγάλη Πρέσπα, η λιμνοθάλασσα Κοτύχι και το δάσος της Στροφιλιάς.
Επιπλέον έχουν καταγραφεί περισσότεροι από 4000 υγρότοποι ανά την Ελλάδα όπως η Στυμφαλία λίμνη, οι λίμνες της Θεσπρωτίας, της Αιτωλοακαρνανίας η λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας, υγρότοποι στην Κρήτη, την Κω, τη Λέσβο, τη Λήμνο, το έλος του Μαραθώνα και πολλοί άλλοι.
Τα πλούσια αυτά οικοσυστήματα όχι μόνο έχουν βιολογική και οικολογική αξία αλλά και υδρευτική, αλιευτική, θηρευτική, επιστημονική, εκπαιδευτική και οικοτουριστική. Μέσα σε αυτά τα υδάτινα περιβάλλοντα επιβιώνουν ένα πλήθος φυτών και ζώων που αποτελούν έναν σημαντικό κρίκο στην τροφική αλυσίδα.
Βασικοί πρωταγωνιστές των πλούσιων αυτών οικοσυστημάτων είναι τα πουλιά που εξαρτώνται έμμεσα ή άμεσα απο τους υγρότοπους, καθώς αποτελούν ασφαλές καταφύγιο όχι μόνο για τα μεταναστευτικά πουλιά αλλά αποτελούν και χώρο αναπαραγωγής σπανίων ειδών που κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Πουλιά υδάτια και παρυδάτια όπως οι πελεκάνοι, οι ερωδιοί, οι βαλτόπαπιες, οι νανόχηνες, αλλά και σπάνια αρπαχτικά όπως ο θαλασσαετός, ο κραυγαετός, ο χρυσαετός, τα κιρκινέζια οι αβοκέτες, τα φλαμίνγκο, αλκυόνες, μελισσοφάγοι είναι μόνο μερικοί από τους μόνιμους ή περιστασιακούς κατοίκους. Επίσης σπάνιες ποικιλίες από ερπετά, αμφίβια, αλιεύματα καθώς και μικρά θηλαστικά και ζώα συμβιώνουν εκεί.
Δυστυχώς οι Ελληνικού υγρότοποι δέχονται συνεχείς απειλές λόγω της έλλειψης νομοθεσίας, της διατάραξης λόγω υπεραντλήσεων για ύδρευση, της αυθαίρετης δόμησης, της υπερβόσκησης, της υπεραλίευσης, του παράνομου κυνηγιού, των ανεξέλεγκτων μπαζώσεων και εκχερσώσεων, της παράνομης υλοτομίας, αλλά και την αλόγιστη ρύπανση από απόβλητα και λιπάσματα.
Η ευαίσθητη ισορροπία της φύσης κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή και έχουμε χρέος απέναντι στη εθνική μας κληρονομιά, απέναντι στα παιδιά μας, να διαφυλάξουμε και να διατηρήσουμε τα πολύτιμα αυτά οικοσυστήματα.
Γεωργία Νικητέα, EcoView.gr