Αφήνοντας πίσω μας για λίγο την έντονη ζωή και την θετική ενέργεια μιας πόλης που δεν εφησυχάζει ποτέ, αφεθήκαμε νωχελικά και σχεδόν υπνωτισμένα στη μαγεύτρα φύση των περιχώρων της Ολλανδίας, όπου τα τοπία και οι ρυθμοί της ζωής ακολουθούν ευλαβικά τη δική τους νομοτέλεια.
Εικόνες όπως οι πέτρινοι ανεμόμυλοι με παραθυράκια που στέκονται αγέρωχα στο χρόνο, αχανή βοσκοτόπια με αγελάδες, χωράφια που χωρίζονται από κανάλια για να μοιράζεται ισόποσα το νερό σε αυτά και εκτάσεις με καλλιέργειες τουλίπας, μας ξύπνησαν αγαπημένες αναμνήσεις από την παιδική μας ηλικία με τη θρυλική σειρά εποχής «Το μικρό σπίτι στο λιβάδι». Εικόνες βγαλμένες από το χρονοντούλαπο της ιστορίας, που όμως μας έκαναν να αισθανθούμε ένα ελαφρύ τσιμπηματάκι «ζήλιας» για το πώς τελικά μπορεί να ζήσει ο άνθρωπος ήρεμα και αρμονικά με τη φύση σύμμαχό του.
Με παρόμοια αίσθηση να μας συντροφεύει, επισκεφθήκαμε, βορειοανατολικά του Amsterdam, τα ψαροχώρια Volendam και Marken. Τα σπίτια χαμηλά, ιδιόμορφης αρχιτεκτονικής, φτιαγμένα εξ΄ολοκλήρου από ξύλο, με κόκκινα κεραμίδια στις τριγωνικές σκεπές είναι στοιχισμένα το ένα δίπλα στο άλλο για προστασία από την στάθμη του νερού. Κήποι με λουλούδια και θάμνους, ξύλινες κούνιες και παγκάκια στολίζουν τις αυλές των σπιτιών, χρωματίζοντας με τις πιο λαμπερές πινελιές την μουντή και μελαγχολική ατμόσφαιρα από τα πυκνά μαύρα σύννεφα που καλύπτουν τον ουρανό το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας.
Ο ψυχρός αέρας και τα άγρια κύματα της Βόρειας Θάλασσας, που «σκάνε» με δύναμη στις ακτές, κλυδωνίζουν συθέμελα τις ψαρόβαρκες και τα ιστιοφόρα, όσο γερά δεμένα και αν είναι. Στενοί λιθόστρωτοι δρόμοι και σοκάκια, για να καλυφθεί επιτυχώς το αμμώδες έδαφος, αποπνέουν τη γοητεία άλλων εποχών. Περιδιαβαίναμε τα σοκάκια από την μια άκρη του χωριού ως την άλλη, για να μην αφήσουμε ανεξερεύνητη την παραμικρή σπιθαμή γης, με τέτοια ευφορία ψυχής που καθυστερήσαμε στο προκαθορισμένο ραντεβού με το γκρουπ για την επιστροφή. Ήταν για μας ένα ταξίδι στο χρόνο, τόσο ξεχωριστό που θέλαμε να «ρουφήξουμε» κάθε μυρωδιά και γεύση του.
Το ίδιο σκηνικό κυριαρχεί στο Volendam με τους κατοίκους να επιμένουν στην παραδοσιακή στολή με το άσπρο τριγωνικό σκουφάκι και τα χαρακτηριστικά ξύλινα τσόκαρα, τα clogs, τα οποία πωλούνται κατά κόρον ως σουβενίρ σε διάφορα είδη, από μπρελόκ μέχρι μαγνητάκια, στα τουριστικά μαγαζιά.
Για την κατασκευή των clogs επισκεφθήκαμε ένα παραδοσιακό εργαστήριο, όπου ο ειδικός μας μύησε λεπτομερώς στα μυστικά της τέχνης του, από το πρώτο στάδιο κοπής του ξύλου μέχρι το φινίρισμα και τη βαφή τους για να είναι πιο φανταχτερά και καλόγουστα.
Το ξύλο τους προέρχεται από ένα δέντρο που φτάνει τα 2 μέτρα ύψος κάθε χρόνο και το οποίο επεξεργάζονται όσο είναι ακόμα υγρό για να κόβεται εύκολα με το πριόνι σαν λεπτές φέτες τυριού. Λίγο πριν το τελικό σχήμα, το στερεώνουν ανάμεσα σε κυλίνδρους και με ένα ξύλινο εργαλείο σαν τιρμπουσόν ανοίγουν τρύπα, ώστε να το «σκάψουν» εσωτερικά για το σχηματισμό της καμάρας. Όπως μας εξήγησε ο τεχνίτης, τα clogs είναι άρρηκτα συνυφασμένα με τη παράδοση και τους λαϊκούς μύθους. Μάλιστα το κάθε εργαστήριο περνάει από γενιά σε γενιά σαν εθνική και πολιτιστική κληρονομιά.
Με την πάροδο των ετών τα clogs κρατώντας το αρχικό τους σχήμα τροποποιούνταν σε τέτοιο βαθμό ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες των ανθρώπων που τα φορούσαν. Όπως π.χ οι ψαράδες χρησιμοποιούσαν αυτά με την μύτη μπροστά για να τραβάνε και να ξεχωρίζουν τα δίχτυα, ενώ οι γυναίκες με τα μακριά φορέματα προτιμούσαν αυτά με την τετράγωνη «προεξοχή» για να σταματάει το ύψος του φορέματός τους ακριβώς εκεί, ώστε να μην το πατάνε περπατώντας. Σήμερα οι αγρότες τα φοράνε με μάλλινες κάλτσες για τα κτήματα και τις καλλιέργειες καθώς είναι γερά, ανθεκτικά και βολικά, έστω και αν εκ πρώτης όψεως φαίνονται βαριά για το πόδι και δυσκίνητα. Το μυστικό είναι να μάθεις πώς να τα περπατάς σωστά για να μην διατρέχεις κίνδυνο να τραυματιστείς.
Δίπλα στο εργαστήριο στεγαζόταν ένα τοπικό τυροκομείο, όπου μας υποδέχθηκε «Η μικρή Ολλανδέζα», μια νεαρή κοπέλα με παραδοσιακή φορεσιά για να μας παρουσιάσει την διαδικασία παρασκευής του γνωστού μας τυριού, gouda. Εξάλλου η Ολλανδία με μακρά ιστορία στο τυρί παράγει 14 είδη κίτρινου τυριού.
Μέσα σε αεροστεγή θάλαμο ο παραγωγός τοποθετεί σχάρες με λάμες στις δεξαμενές με το ακατέργαστο γάλα, το οποίο έχει ήδη βράσει, για να μην πήξει τελείως. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται αρκετές φορές μέχρι το γάλα να αποκτήσει λεία και ομοιόμορφη υφή. Στη συνέχεια προστίθενται καρυκεύματα ή άλλα υλικά σε κυβάκια, όπως το ζαμπόν ή προσούτο για να του προσδώσει μια ιδιαίτερη γεύση. Το μείγμα αφήνεται να πήξει για αρκετές ώρες και αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία το τυρί σε θερμοκρασία δωματίου παίρνει την τελική του μορφή. Η ποσότητα του ξεραμένου τυριού αποτελεί βασικό συστατικό για την παραγωγή καπνιστού τυριού. Μετά την επίδειξη είχαμε την ευκαιρία μέσα από τις πολλές και εκλεκτές ποικιλίες να δοκιμάσουμε τυρί, αδυνατώντας να ξεχωρίσουμε ποια γεύση υπερτερούσε της άλλης.
Τελευταία στάση του ταξιδιού μας ήταν η πόλη Χάγη, η έδρα των Διεθνών Δικαστηρίων, που εξωτερικά μοιάζουν με καθεδρικό ναό, και του Ολλανδικού Κοινοβουλίου. Δυστυχώς οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες δε μας επέτρεψαν να τριγυρίσουμε τα σοκάκια και να θαυμάσουμε τα εξαιρετικά κτίρια της. Ανάλογη τύχη είχαμε στο Ρότερνταμ, το μεγαλύτερο εμπορικό λιμάνι της Ολλανδίας, το οποίο απλώς γυρίσαμε με το λεωφορείο. Ίσα που διακρίναμε από τα θολωμένα τζάμια τις γνωστές γέφυρες Ville και Erasmus και τους ουρανοξύστες, καθώς η καταρρακτώδης βροχή περιόριζε την ορατότητα αφήνοντας μας με την έντονα πικρή γεύση του ανολοκλήρωτου.
Η Ολλανδία είναι ένας προορισμός που με μεγάλη ευχαρίστηση επισκέπτεται κάποιος για δεύτερη φορά χωρίς ποτέ να βαρεθεί ή να ζήσει τις ίδιες εμπειρίες.